«هنگامی که جنگ جهانی اوّل پایان یافت، کشور ایران اوضاع مغشوش و بحرانی را در سیاست تجربه می‌نمود. حضور همه‌جانبهٔ انگلیس در ایران برای بسیاری از ملیّون غیرقابل پذیرش بود. از سوی دیگر انقلاب سوسیالیستی روسیه، با شعارهای استعمارستیزی‌اش، برای بخشی از جریان‌های سیاسی ایران جذاب و امیدبخش بود. در چنین شرایطی مهاجرینی که در زمان جنگ جهانی اوّل دولت ملی موقتی را تشکیل داده بودند، به‌تدریج به ایران بازگشتند. برخی از اینان که از ناکامی اهداف خود در طول ایام مهاجرت سرخورده شده بودند، اینک در پرتو حمایتی که ممکن بود از سوی سران حکومت جدید به آنها عطا شود، در پی تأسیس و تشکیل سازمان‌ها و احزاب سوسیالیستی برآمدند تا مگر از این طریق بتوانند مشکلات کشور را حل نمایند. حزب سوسیالیست، از مهم‌ترین احزابی بود که با چنین خواسته و تفکری شکل گرفت.